Terapia DBT

Terapia dialektyczno-behawioralna (DBT) jest formą psychoterapii, która powstała w odpowiedzi na potrzeby pacjentów z zaburzeniem osobowości z pogranicza (Borderline Personality Disorder – BPD). Jej autorką jest Marsha Linehan, która ze Stevenem Hayesem zapoczątkowała współczesny nurt psychoterapii poznawczo-behawioralnych, tzw. "trzecią falę".

Pierwsze badania nad skutecznością DBT przeprowadzono na osobach z zaburzeniem osobowości z pogranicza z tendencjami samobójczymi. Wyniki były optymistyczne, kolejne badania wykazały skuteczność w następujących populacjach: nastolatki z tendencjami samobójczymi; depresja u osób starszych, osobowość dyssocjalna, bulimia i objadanie się.

DBT łączy techniki terapii poznawczo-behawioralnych (m.in. modyfikacja poznawcza, ekspozycja, regulacja emocji) z uważnością, akceptacją i procesami dialektycznymi. Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne (APA) rekomenduje terapię dialektyczno-behawioralną w leczeniu zaburzenia osobowości z pogranicza.

Badani uczestniczący w DBT rzadziej przerywali leczenie, wykonywali mniej gestów samobójczych, mieli mniej hospitalizacji psychiatrycznych w porównaniu z drugą grupą, którą przydzielono do zwykłej terapii.

DBT może być prowadzona w różny sposób, ale wersja podstawowa, której skuteczność najczęściej badano, składa się z czterech komponentów:

1. Psychoterapii indywidualnej: godzinne cotygodniowe spotkania, na których omawia się bieżące wydarzenia, ze ścisłą hierarchią zachowań do wyeliminowania. Na pierwszym miejscu znajdują się próby, groźby samobójcze i samouszkodzenia (jeżeli pacjent będzie hospitalizowany, to terapia będzie przerwana), na drugim zachowania kolidujące z terapią (jeśli pacjent nie przychodzi na terapię, to nie można mu pomóc). Na trzecim miejscu są zachowania kolidujące z jakością życia (brak pracy, zażywanie narkotyków, niebezpieczny seks).

2. Treningu umiejętności: cotygodniowe spotkania grupowe lub indywidualne na których przerabia się kolejne umiejętności, omawia prace domowe i ćwiczy nowe zachowania.

3. Coachingu telefonicznego: pacjent zachęcany jest do kontaktowania się ze swoim terapeutą w momentach kryzysu. Kontakt telefoniczny powinien nastąpić, zanim pacjent zastosuje dysfunkcyjne zachowanie, i zakłada wdrażanie nowych zachowań nauczonych na treningu.

4. Konsultacje dla terapeutów: cotygodniowe spotkania superwizyjne zespołu, gdzie terapeuci wspierają się wzajemnie, rozwiązują problemy terapeutyczne oraz dbają, by nie odbiegać od zasad DBT w oferowanym leczeniu (www..., dostęp 09.02.2015).

Publikacje o DBT w języku polskim:

Image

Linehan, M. M. (2007). Zaburzenie osobowości z pogranicza. Terapia poznawczo-behawioralna. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Image

Linehan, M. M. (2016). Terapia dialektyczno-behawioralna (DBT). Trening umiejętności. Materiały i ćwiczenia dla pacjentów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Image

Linehan, M. M. (2016). Terapia dialektyczno-behawioralna (DBT). Trening umiejętności. Podręcznik terapeuty. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Image

Miller, A. L., Rathus, J. H. i Linehan, M.M. (2011). Dialektyczna terapia behawioralna nastolatków z tendencjami samobójczymi. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Image

Miller, A. L., Rathus, J. H. i Linehan, M.M. (2011). Dialektyczna terapia behawioralna nastolatków z tendencjami samobójczymi. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.