Terapia dialektyczno-behawioralna (DBT) jest formą psychoterapii, która powstała w odpowiedzi na potrzeby pacjentów z zaburzeniem osobowości z pogranicza (Borderline Personality Disorder – BPD). Jej autorką jest Marsha Linehan, która ze Stevenem Hayesem zapoczątkowała współczesny nurt psychoterapii poznawczo-behawioralnych, tzw. "trzecią falę".
Pierwsze badania nad skutecznością DBT przeprowadzono na osobach z zaburzeniem osobowości z pogranicza z tendencjami samobójczymi. Wyniki były optymistyczne, kolejne badania wykazały skuteczność w następujących populacjach: nastolatki z tendencjami samobójczymi; depresja u osób starszych, osobowość dyssocjalna, bulimia i objadanie się.
DBT łączy techniki terapii poznawczo-behawioralnych (m.in. modyfikacja poznawcza, ekspozycja, regulacja emocji) z uważnością, akceptacją i procesami dialektycznymi. Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne (APA) rekomenduje terapię dialektyczno-behawioralną w leczeniu zaburzenia osobowości z pogranicza.
Badani uczestniczący w DBT rzadziej przerywali leczenie, wykonywali mniej gestów samobójczych, mieli mniej hospitalizacji psychiatrycznych w porównaniu z drugą grupą, którą przydzielono do zwykłej terapii.
DBT może być prowadzona w różny sposób, ale wersja podstawowa, której skuteczność najczęściej badano, składa się z czterech komponentów:
1. Psychoterapii indywidualnej: godzinne cotygodniowe spotkania, na których omawia się bieżące wydarzenia, ze ścisłą hierarchią zachowań do wyeliminowania. Na pierwszym miejscu znajdują się próby, groźby samobójcze i samouszkodzenia (jeżeli pacjent będzie hospitalizowany, to terapia będzie przerwana), na drugim zachowania kolidujące z terapią (jeśli pacjent nie przychodzi na terapię, to nie można mu pomóc). Na trzecim miejscu są zachowania kolidujące z jakością życia (brak pracy, zażywanie narkotyków, niebezpieczny seks).
2. Treningu umiejętności: cotygodniowe spotkania grupowe lub indywidualne na których przerabia się kolejne umiejętności, omawia prace domowe i ćwiczy nowe zachowania.
3. Coachingu telefonicznego: pacjent zachęcany jest do kontaktowania się ze swoim terapeutą w momentach kryzysu. Kontakt telefoniczny powinien nastąpić, zanim pacjent zastosuje dysfunkcyjne zachowanie, i zakłada wdrażanie nowych zachowań nauczonych na treningu.
4. Konsultacje dla terapeutów: cotygodniowe spotkania superwizyjne zespołu, gdzie terapeuci wspierają się wzajemnie, rozwiązują problemy terapeutyczne oraz dbają, by nie odbiegać od zasad DBT w oferowanym leczeniu (www..., dostęp 09.02.2015).
Publikacje o DBT w języku polskim:
Linehan, M. M. (2007). Zaburzenie osobowości z pogranicza. Terapia poznawczo-behawioralna. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Linehan, M. M. (2016). Terapia dialektyczno-behawioralna (DBT). Trening umiejętności. Materiały i ćwiczenia dla pacjentów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Linehan, M. M. (2016). Terapia dialektyczno-behawioralna (DBT). Trening umiejętności. Podręcznik terapeuty. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Miller, A. L., Rathus, J. H. i Linehan, M.M. (2011). Dialektyczna terapia behawioralna nastolatków z tendencjami samobójczymi. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Miller, A. L., Rathus, J. H. i Linehan, M.M. (2011). Dialektyczna terapia behawioralna nastolatków z tendencjami samobójczymi. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Polskie strony o DBT:
Strony w języku angielskim:
Publikacje naukowe:
Filmy na YouTube:
"Back From the Edge" - Borderline Personality Disorder
A compassionate documentary on Borderline Personality Disorder (BPD)
Rethinking BPD: A Clinician's View
Teen Extremes: Regulating Moods in the Age of Anxiety with Dr. Marsha Linehan & Dr. Laura Kastner
Exposure Therapies: Most Effective Treatments for Anxiety Disorders
Dialectical Behavior Therapy (DBT) with Marsha Linehan Video
DBT: Essential Characteristics and Clinical Outcomes Q&A's - Marsha Linehan, PhD
Using Mindfulness to Regain Control During Crisis
FROM-CHAOS-TO-FREEDOM-11630-FROM-SUFFERING-TO-FREEDOM
Marsha Linehan - Mindfulness Skills & DBT
Dialectical Behavioral Therapy | Emotional Regulation Class
Dialectical Behavior Therapy - Dr. Fruzzetti
DBT Treatment - Prof. Alan Fruzzetti | "What works for Borderline Personality Disorder?"
Dialectical Behavior Therapy (DBT) - Alan Fruzzetti, PhD
DBT Peer Connections - Introduction to DBT Skills Training - by Rachel Gill